Het ademhalen is één van de belangrijkste bewegingen voor ons leven. Mensen zouden enkele dagen zonder eten kunnen; iets korter zonder vocht, maar zonder ademhaling kunnen wij maar één tot enkele minuten. Het onwillekeurig zenuwstelsel zorgt ervoor dat we kunnen ademen zonder het ons bewust te zijn. Hierdoor zijn we in staat de zuurstof op te nemen en kooldioxide af te geven. Echter, onder invloed van stress kunnen dingen veranderen, we houden onze adem in, ademen sneller of ondieper. Na verloop van tijd kan dit leiden tot storingen in de ademhaling (benauwdheid, hyperventilatie), onze houding (pijn nek, rug, schouders, kaken), spijsvertering (zure oprispingen), bloedsomloop (hartkloppingen), het immuunsysteem, stemming (onrust) en zelfs spraak (hik).

Een disfunctionele ademhaling komt bij ongeveer 5-11% van de bevolking voor. Bij mensen met een aandoening op de luchtwegen (astma, bronchitis, COVID – 19, COPD, cystic fibrosis, longontsteking, pleuritis, sarcoïdose, etc.) ligt dit percentage uiteraard hoger.

Ongeveer 80% van de COVID – 19 patiënten ervaren milde tot geen klachten zonder restverschijnselen. Meest voorkomende restklachten zijn: kortademigheid, hoesten, koorts, rillingen – beven, spierpijn, hoofdpijn, keelpijn en verlies van smaak of reuk (bij 85,6% en 88 % van de COVID – 19 patiënten). Na herstel staan vermoeidheid en benauwdheid als restverschijnselen op de voorgrond. Indien men op de intensive care van een ziekenhuis heeft gelegen bestaat aanvullend het risico op doorligwonden, verlies van gewicht – kracht – coördinatie door spierafname (gemiddeld 4 a 5 kilo), schade longweefsel en psychische klachten (verwardheid, depressie).

Osteopathie en ademhaling
De primaire spier voor de ademhaling is het middenrif. De op- en neergaande beweging van het middenrif ‘masseert’ als het ware de buikorganen en werkt als een pomp voor een aanzuigende werking op de vloeistoffen, zoals bloed en lymfevocht, vanuit het onderlichaam. Dit ondersteunt de spijsvertering en eliminatie van afvalstoffen en voorkomt spataderen en oedeem (zwelling) in de benen. Het middenrif werkt ook samen met de bekkenbodemspieren en heeft hierdoor ook invloed op de blaasfunctie.

De ‘hulpademhalingsspieren’ in de nek en borst kunnen de ademhaling helpen door het optillen van de ribben naar voren en opzij. Idealiter worden deze spieren alleen gebruikt in noodgevallen (‘vechten of vluchten’). Bij afhankelijkheid van de hulpademhalingsspieren ontstaat een slechte houding, opgetrokken schouders en het naar voren houden van het hoofd. Dit belemmert het middenrif om efficiënt te functioneren. De resulterende spierspanning activeert ook de reactie op stress en er is een verhoogde kans op hoge bloeddruk en hoofdpijn. Een vicieuze cirkel!

In geval van ademhalingsproblemen (en dus ook na een ziektebeeld als COVID– 19) onderzoekt en indien noodzakelijk behandelt de osteopaat de navolgende structuren;

• (borst)wervelkolom, borstbeen, sleutelbeen en ribben: realisatie bewegingswinst waardoor volledige expansie en ventilatie van de longen;
• middenrif en hulpademhalingsspieren: realisatie ontspanning en indien van toepassing bewegingswinst;
• zenuwstelsel: verstoringen ter hoogte van hals/nekregio kunnen de functie van de zenuw die naar het middenrif loopt verstoren.

Indien noodzakelijk geeft de osteopaat oefeningen mee om u bewust te laten worden van de ademhaling of vindt verwijzing plaats naar een specialist op dit gebied.